Ściany elewacyjne z klinkieru

Cegły oraz płytki klinkierowe i licowe słyną z trwałości, małej nasiąkliwości i wytrzymałości na niedogodne warunki atmosferyczne oraz ładnego wyglądu. Dlatego chętnie wykorzystuje się je jako materiał na elewacje w ścianach warstwowych. Zmieniają się natomiast najchętniej wybierane kolory, formaty i struktury lica klinkieru na elewacje domów. W ceglane trendy wpisują się obecnie chłodne szarości, beże i czernie oraz wydłużony kształt cegieł lub płytek.

Zastosowanie cegieł o wydłużonym formacie pozwala zmienić kompozycję bryły domu. Dzięki takiemu kształtowi klinkieru fasada wydaje się optycznie smuklejsza. Fot. Röben

Rodzaje i zastosowanie cegieł klinkierowych

Czym cegły klinkierowe różnią się od zwykłych? Głównie tym, że mają bardziej jednorodną strukturę, lepiej wyglądają i nie trzeba ich niczym wykańczać, aby przez wiele lat znosiły działanie deszczu lub mrozu. Produkuje się je w wielu wariantach kolorystycznych, a niektóre mają też tłoczoną fakturę, co ma je upodobnić do dawnych cegieł ręcznie formowanych.

Z cegieł klinkierowych muruje się ściany elewacyjne, mury i podmurówki ogrodzeń, obiekty małej architektury. Ponadto, jest to doskonały materiał na kominy. Często też wykorzystuje się go jako produkt dekoracyjny, stosowany przy wykańczaniu wnętrz. Klinkierowe cegły oferowane są w dwóch głównych wersjach - pełne lub drążone (otwory sprawiają, że są lżejsze). Mogą mieć jedną z trzech klas wytrzymałości: 25, 30 i 35. Wysoka klasa świadczy tez o małej nasiąkliwości.

Ładna i trwała elewacja z cegieł klinkierowych

Elewacja z cegieł jest obecnie jedną z popularniejszych form wykończenia ścian zewnętrznych domu. Ceniona jest przede wszystkim za trwałość oraz walory dekoracyjne, które pozostają niezmienione przez wiele lat. Warto jednak pamiętać o tym, że wytrzymałość i estetyka ceglanej elewacji uzależniona jest nie tylko od samego materiału budowlanego, ale przede wszystkim od rzetelności wykonania. Prawidłowo przeprowadzona budowa elewacji z cegły pozwoli uniknąć prac renowacyjnych na co najmniej kilkanaście lat.

Warto przeczytać: Co zrobić ze starą elewacją klinkierową - zatynkować, czy odświeżyć?

Aby klinkierowy mur był trwały i estetyczny, należy przestrzegać następujących zasad:

• do murowania stosować zaprawę przeznaczoną do klinkieru, a nie tradycyjną, która zawiera wapno. Wapno może bowiem powodować wykwity na klinkierowej elewacji;
• przed murowaniem trzeba przygotować dokładnie taką porcję zaprawy, jaka będzie potrzebna do zbudowania jednej ściany. Dobieranie materiałów w trakcie prac może prowadzić do powstania różnic w wyglądzie fragmentów muru;
• podczas budowy ścian, cegły trzeba dobierać na przemian z różnych palet. Dzięki takiemu mieszaniu drobne różnice w barwie cegieł, które są dopuszczane przez normy budowlane, będą niedostrzegalne;
• zaprawę trzeba przygotowywać zawsze zgodnie z zaleceniami producenta, które są podane na worku;
• klinkier najwygodniej jest skracać za pomocą piły kamieniarskiej lub szlifierko-przecinarki;
• aby poprawić przyczepność zaprawy do cegieł, tuż przed jej nanoszeniem, powierzchnię warto zwilżyć wodą. Dotyczy to szczególnie cegieł niższej klasy;
• grubość spoin powinna być nie mniejsza niż 8 mm i nie większa od 15 mm;
• mur elewacyjny trzeba połączyć z nośnym za pomocą specjalnych kotew - najlepsze są te ze stali kwasoodpornej;
• zazwyczaj stosuje się 5 kotew na metr kwadratowy w rozstawie poziomym co 50 cm i pionowym co 40-45 cm;
• wokół otworów okiennych i drzwiowych umieszcza się kotwy liniowo – 3 sztuki na metr bieżący;
• nowo wzniesiony mur przez 14 dni powinien być zabezpieczony przed zawilgoceniem folią w sposób umożliwiający swobodny przepływ powietrza;
• po zakończeniu murowania i spoinowania cegieł, utwardzone resztki zaprawy należy usunąć drewnianą szpachelką lub szczotką do spoin.

Precyzyjne wykonanie nadproży i podokienników z cegieł klinkierowych

Murowanie klinkierowej elewacji wymaga szczególnej precyzji podczas wykonywania tych wszystkich elementów ściany, które mogą okazać się problematyczne w kwestii termoizolacji. Są to najczęściej nadproża oraz podokienniki. To właśnie w tych miejscach dochodzi często do strat ciepła, ponieważ przy otworach okiennych i drzwiowych zostaje przerwana ciągłość materiału izolacyjnego.

Gdy otwór nie ma zbyt dużej rozpiętości i gdy ściana nad nim jest niewysoka, wystarczy zrobić zbrojenie wzmacniające muru w postaci drabinki zbrojeniowej umieszczonej w warstwie zaprawy, między trzema kolejnymi rzędami cegieł. Oczywiście dokładną liczbę i rozmieszczenie zbrojenia powinien określić projektant.

W sprzedaży są stalowe profile nadprożowe przeznaczone do łączenia ściany nośnej i elewacyjnej. Przykręca się je do nadproża zrobionego wcześniej w ścianie nośnej. Podczas budowy muru klinkierowego, elementy takiego nośnika umieszcza się między spoinami. Można też kupić gotowe nadproża betonowe do ścian elewacyjnych, oklejone częściowo klinkierowymi płytkami. 

Dylatacje w elewacji z cegieł klinkierowych

Elewacja to taka część budynku, która jest szczególnie narażona na szkodliwe działanie rożnych czynników atmosferycznych oraz na uszkodzenia mechaniczne. W wyniku reakcji na powyższe bodźce, może dojść do jej odkształceń. Gdy nie zostanie odpowiednio zaprojektowana i wykonana, może dojść do poważnych defektów całej konstrukcji. Aby ściana zewnętrzna swobodnie poddawała się różnym naciskom i zmianom obciążenia, wykonuje się dylatacje, czyli kilkumilimetrowe szczeliny pomiędzy większymi fragmentami muru. Wypełnia się je trwale elastyczną masą uszczelniającą lub piankowym sznurem. Wybór miejsca, w którym zostaną umieszczone dylatacje, uzależniony jest od wielu czynników, m.in. od wymiarów elewacji oraz jej kształtu. Wykonanie dylatacji jest konieczne, ponieważ wystarczy chociażby różny stopień nasłonecznienia którejś ze ścian, a będzie ona pracowała inaczej niż strona sąsiadująca. W efekcie może to doprowadzić do powstawania rys i pęknięć. Odległości między szczelinami dylatacyjnymi są uzależnione od nasłonecznienia elewacji (strony świata) i sposobu jej zbrojenia. Dylatacje wykonuje się przeważnie w narożnikach budynków, w długich lub wysokich ścianach, w miejscach uskoków, w miejscach zdylatowania konstrukcji budynków.

Spoinowanie cegieł klinkierowych

Aby ceglany mur elewacyjny prezentował się estetycznie, należy przerwy między cegłami zaspoinować. Przed rozpoczęciem tego etapu, ściana musi dokładnie wyschnąć po murowaniu. W zależności od warunków atmosferycznych, będzie to trwało od trzech do pięciu dni. Trzeba też poczekać na odpowiednią pogodę – nie wolno wykonywać fugowania podczas deszczu. Kupując zaprawę, należy ją dobrać do rodzaju cegły, ponieważ inne fugi przeznaczone są do cegieł klinkierowych, inne do licowych.

Zaprawę do spoin przygotowuje się w małych ilościach. Do pojemnika należy wsypać około 6-8 kielni suchej mieszanki i dolewać wody, wyrabiając tak długo, aż masa osiągnie odpowiednią konsystencję. Dobry sposób na sprawdzenie, czy zaprawa została właściwie przygotowana, jest następujący: należy ścisnąć w dłoni garść zaprawy i uformować z niej rolkę, a następnie przetoczyć ją 10 razy po otwartej powierzchni dłoni. Zaprawa nie powinna rozpadać się (oznaczałoby to, że jest zbyt sucha) ani pozostawiać śladów na dłoni (wtedy jest za mokra).

Fugowanie zaczynamy od nałożenia na korytko do spoinowania około jednej kielni świeżej zaprawy. Za pomocą szpachelki do spoinowania wciskamy zaprawę między cegły. Masy spoinującej musi być nałożone tyle, żeby zetknęła się z zaprawą murarską i aby lekko wystawała poza lico ściany. Pozostałą jej część zgarniamy szpachelką. Spoina musi być mocno dociśnięta i wygładzona. Najpierw wypełniamy spoiny pionowe, a następnie poziome. Zaprawę do fugowania dociska się w pionowych spoinach za pomocą bocznych krawędzi korytka do spoinowania. Tak samo postępować należy w przypadku spoin poziomych. Zakończywszy spoinowanie, gdy masa spoinująca będzie już sucha, musimy lekko zamieść ścianę delikatną szczotką. Należy to zrobić bardzo ostrożnie, uważając, żeby nie zabrudzić cegieł.

Istnieje też możliwość zastosowania zaprawy do jednoczesnego murowania i spoinowania. W takim przypadku zaprawę nanosimy na całą powierzchnię cegieł, a spoiny kształtujemy przed jej związaniem.