Jastrychy - rodzaje i zastosowanie

Wojciech Lechowski
Zadaniem jastrychu jest wyrównanie powierzchni, na której planuje się układać podłogowy materiał wykończeniowy.
Zadaniem jastrychu jest wyrównanie powierzchni, na której planuje się układać podłogowy materiał wykończeniowy. Cekol
Jastrych jest jednolitą warstwą, wykonaną z mieszaniny, która w czasie jej użycia może posiadać konsystencję sypką, plastyczną, albo ciekłą. Warstwa ta po pewnym czasie twardnieje i staje się bezspoinowym podkładem podłogowym lub posadzką.

Zadaniem jastrychu jest wyrównanie powierzchni, na której planuje się układać podłogowy materiał wykończeniowy. Można stosować go pod terakotę, czy inne płytki podłogowe oraz pod parkiety, panele, wykładziny dywanowe i z PCV. Wykonując z jastrychu wierzchnią warstwę podłogi stosuje się najczęściej gotowe mieszanki, posiadające niski skurcz. Mieszanki te łączy się z wodą w miejscu budowy. Ponad nie – jastrych występuje także w postaci prefabrykowanych płyt.

Rodzaje jastrychów

W zależności od sposobu wbudowania rozróżnia się następujące rodzaje jastrychów:

  • Jastrych związany ze stropem, czyli jastrych o grubości około 20 mm, posiadający postać zaprawy cementowej, wylewanej bezpośrednio na konstrukcję stropu. Zaprawa po stwardnieniu staje się warstwą nieprzesuwanie związaną ze stropem.
  • Jastrych na warstwie rozdzielczej, tj. jastrych o grubości około 30 mm, wylewany nie bezpośrednio na strop, a na folię budowlaną lub papę podkładową. Takie rozwiązanie stosuje się wtedy, gdy nie można wylać jastrychu wprost na konstrukcję stropu. Folia lub papa pozwala na zmiany długości jastrychu w wyniku jego skurczu lub pęcznienia. Warstwa rozdzielcza nie może mieć przerwanej ciągłości. 
  • Jastrych pływający – wylewa się go na uprzednio ułożonej warstwie izolacji oraz na warstwie rozdzielczej w taki sposób, że warstwa jastrychu nie styka się bezpośrednio ani z konstrukcją stropu, ani ze ścianami budynku. Zalecana grubość warstwy to 35 mm. Wówczas warstwy posadzki kształtują się następująco:
  1. konstrukcja stropu
  2. warstwa izolacyjna
  3. warstwa rozdzielcza 
  4. jastrych.

Innym kryterium podziału jastrychów jest rodzaj użytego przy ich produkcji materiału. Mając na względzie powyższe rozróżnia się:

  • Jastrychy cementowe, powstające na bazie cementu portlandzkiego;
  • Jastrychy anhydrytowe, w których środkiem wiążącym jest syntetyczny lub naturalny anhydryt. Anhydryt łączy się ze spowalniaczami wiązania, aby wylewana warstwa jastrychu twardniała w odpowiednim czasie;
  • Jastrychy magnezytowe. W ich przypadku środkiem wiążącym jest magnezyt kaustyczny. Jest to połączenie tlenku magnezu i chlorku magnezu z organicznymi i nieorganicznymi wypełniaczami. 
  • Jastrychy asfaltowe, powstające z lanego asfaltu oraz mączki kamiennej i piasku. Są one wylewane na podłoże stropowe na gorąco. Kiedy masa ostygnie – warstwa posadzki jest gotowa do użytku. 
  • Jastrychy samopoziomujące, tj. jastrychy tworzące idealnie poziomą i gładką powierzchnię. Występują w postaci gotowej, suchej mieszanki, którą na placu budowy rozrabia się jedynie samą wodą.

Zastosowanie jastrychów

Jastrychy najczęściej stosuje się do wyrównywania podłoża pod wierzchnią warstwę podłogi. Oprócz tego jednak mogą one jeszcze pełnić wiele innych funkcji. Mogą stanowić ochronę akustyczną, ogniową, być izolacją cieplną oraz chronić przed wilgocią. Mogą też stanowić gotową posadzkę. W przypadku podłóg ogrzewanych zapewniają dobre przewodzenie ciepła i zachowują elastyczność.

Jastrychy płynne coraz częściej zastępują cementowe podkłady pod posadzki, ponieważ przy ich użyciu nietrudno jest uzyskać równą i gładką powierzchnię. Są też odporne na wtórne zawilgocenia i dają oczekiwane efekty stosunkowo szybko. Po 24 godzinach można po jastrychu chodzić, po 3 dniach można go obciążać, a po tygodniu – uruchamiać ogrzewanie podłogowe. Podłoga wykonana przy ich użyciu nagrzewa się szybciej, aniżeli taka, w której na podkład użyto zwykłej wylewki cementowej. Ogranicza to w sposób zdecydowany straty ciepła i pozwala na efektywne sterowanie temperaturą. Przy zastosowaniu jastrychów płynnych nie dochodzi raczej do powstawania odkształceń wylewki przy ścianach, co często zdarza się podczas wylewania cementu. Mamy wówczas dość często do czynienia z tzw. efektem miski, czyli z uniesieniem powierzchni podłogi w okolicy przegród pionowych.

Stosując jastrych mokry należy przestrzegać zaleceń producenta i trzymać się kilku ogólnie przyjętych zasad. Powierzchnia pod niego zawsze powinna być uszczelniona, a temperatura ciągłej pracy nie może przekraczać 55 stopni Celsjusza. Trzeba też zdawać sobie sprawę, że jastrychy anhydrytowe nie nadają się specjalnie do pomieszczeń wilgotnych.  

Jastrych na sucho

Obok jastrychów mokrych, będących przeważnie wylewkami podłogowymi – można także układać jastrych na sucho. Suchy jastrych to układane warstwami płyty gipsowo-kartonowe lub gipsowo-włóknowe. Płyty te układa się przeważnie na podłożach drewnianych w sposób jedno, dwu lub trójwarstwowy.

Do jastrychów jedno i dwuwarstwowych używa się płyt o grubości 12,5 mm, a do trójwarstwowych – płyt cieńszych – 8 mm. Kolejne warstwy płyt muszą być obrócone w stosunku do siebie o kąt 90 stopni. Płyty łączy się przystosowanymi do tego celu wkrętami lub zszywa zszywkami ocynkowanymi.

W celu uniknięcia późniejszego przenoszenia się dźwięków z pomieszczenia do pomieszczenia należy pozostawić przy ścianach około 10 centymetrowe szczeliny, które na koniec układania posadzki wypełni się wełną mineralną lub styropianem. Do układania suchego jastrychu, obok zwykłych płyt, można także stosować płyty warstwowe laminowane styropianem, polistyrenem ekstrudowanym, czy wełną mineralną.

Układanie płyt przebiega bardzo szybko i nie jest skomplikowane. Można za ich pomocą uzyskać gładką, równą i stosunkowo lekką posadzkę oraz można łączyć płyty z dodatkową warstwą izolacji cieplnej lub akustycznej i ze wszystkimi rodzajami okładzin podłogowych.

Suchy jastrych układa się ze specjalnych płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-włóknowych.
Suchy jastrych układa się ze specjalnych płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-włóknowych. Fermacell

Suche jastrychy nie nadają się jednak do pomieszczeń, w których poziom wilgotności przekracza stale 85%.
W łazienkach i kuchniach płyty trzeba zabezpieczyć dodatkowo przed wylaniem się na nie wody. W tym celu pod jastrychem układa się folię polietylenową, a na nim kładzie warstwę emulsji uszczelniającej. Połączenia z elementami pionowymi, np. obudową wanny – powinny zostać uszczelnione specjalną taśmą uszczelniającą. Jeśli przy suchym jastrychu planuje się ogrzewanie podłogowe – system ogrzewania musi być dopuszczony przez producenta do zastosowania go w suchym jastrychu.

od 7 lat
Wideo

Gdynia Orłowo

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na e-sciany.pl e-sciany.pl